Hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư hay còn gọi là hợp đồng PPP là một trong những loại hợp đồng đầu tư khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, có lẽ vẫn còn chưa nhiều người khi biết cũng như am hiểu về loại hợp đồng này. Vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu hợp đồng PPP là gì? Cũng như quy định của pháp luật về hợp đồng đầu tư PPP thông qua bài viết này.

PPP là gì?

Trước khi tìm hiểu về hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP hãy cùng chúng tôi tìm hiểu PPP thực chất là gì.

PPP chính là viết tắt của cụm từ Public – Private- Partner. Đây chính là hình thức đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp đồng giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các nhà đầu tư hay doanh nghiệp phụ trách dự án, để thực hiện việc thi công, quản lý vận hành dự án kết cấu hạ tầng hay cung cấp các dịch vụ công.

Trên thực tế, việc đầu tư, xây dựng các công trình, kết cấu hạ tầng là hoạt động vô cùng quan trọng đối với sự phát triển nền kinh tế cũng như xã hội của mỗi quốc gia. Đây được xem là một trong những chức năng và nhiệm vụ vô cùng quan trọng của Nhà nước. Tuy nhiên, không phải khi nào ngân sách nhà nước cũng đủ để có thể chi trả cho các hoạt động đầu tư này. Nhất là đối với các quốc gia đang phát triển hoặc học không quá phát triển, không có tiềm lực quá mạnh về ngân sách.

Tại Việt Nam, việc ban hành các quy định về hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP là một trong những hình thức khá phổ biến. Hình thức đầu tư này không chỉ tạo cơ sở pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư mà còn giúp huy động nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước, đồng thời thu hút được nguồn vốn đầu tư của nước ngoài vào các hoạt động xây dựng các công trình, kết cấu hạ tầng trong nước. Cũng như giúp nhà nước có thể thực hiện tốt vai trò, chức năng cũng như nhiệm vụ của mình.

Hợp đồng PPP là gì?

Hợp đồng PPP theo quy định tại khoản 8 Điều 3 của Luật Đầu tư năm 2014 thì được hiểu là hợp đồng được ký kết giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền với nhà đầu tư hay doanh nghiệp dự án, nhằm mục đích thực hiện các dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, tại Việt Nam pháp luật quy định hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP là một hình thức đầu tư nhằm xây dựng các dự án mới hoặc cải tạo, nâng cấp, mở rộng quản lý cũng như vận hành các công trình kết cấu hạ tầng hoặc cung cấp các dịch vụ công

Như vậy, có thể hiểu một cách cụ thể nhất hợp đồng đầu tư PPP là thỏa thuận hợp tác giữa nhà nước với khu vực đầu tư tư nhân trong lĩnh vực đầu tư. Hợp đồng này nhằm mục đích phát triển cơ sở hạ tầng cũng như cung cấp các dịch vụ công cho xã hội. Trong đó, một phần hoặc toàn bộ công việc sẽ được chuyển giao cho khu vực tư nhân thực hiện với sự hỗ trợ cũng như giám sát từ Phía Nhà nước.

Đặc điểm của thỏa thuận PPP

Hợp đồng PPP là một cam kết mang tính lâu dài. Trong hợp đồng này thì quyền lợi và trách nhiệm của các bên sẽ được chia đều theo tỷ lệ tham gia thực hiện của mỗi bên. Đặc điểm ưu việt cũng như vượt trội nhất của hợp đồng đầu tư đối tác công tư PPP chính là sự thu hút tham gia đầu tư của khu vực tư nhân trong các dự án hay công trình công cộng.

Không chỉ vậy, hợp đồng đầu tư theo đối tác công tư PPP còn đem lại sự năng động trong việc phân công hợp lý giữa các bên tham gia dự án, cơ quan nhà nước. Tức các bên đầu tư tư nhân sẽ được giao làm những phần nhất định trong dự án và sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ phần đó khi dự án hoàn thành.

Không chỉ vậy, hợp đồng đầu tư đối tác công tư PPP cũng có điểm khác biệt đối với các dự án đầu tư tư nhân hóa khác. Đối với các hợp đồng này, nhà nước sẽ sẽ rót vốn hay từ bỏ các quyền sở hữu, quản lý đối với các công trình và chuyển giao quyền đó cho các nhà đầu tư tư nhân. Nhưng trong hợp đồng PPP, nhà nước vẫn sẽ nắm quyền quản lý và kiểm soát nhất định đối với công trình, dự án đó. Đồng thời có thể đặt ra những chuẩn mực hay yêu cầu nhất định đối với các bên đầu tư tư nhân về chất lượng dịch vụ cũng như chất lượng công trình.

Ý nghĩa của hợp đồng PPP

Hợp đồng đầu tư PPP có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư tư nhân vào việc xây dựng các cơ sở hạ tầng cũng các công trình công cộng thiết yếu. Nhờ có hợp đồng đầu tư đối tác công tư PPP mà Nhà nước đã giảm bớt gánh nặng lên ngân sách nhà nước. Cũng như góp phần làm cho các công trình, dịch vụ công cộng có thể tiếp cận với các nhà đầu tư tư nhân có các trình độ công nghệ cao. Từ đố có thể nâng cao chất lượng dịch vụ công trình.

Không chỉ vậy, các nhà đầu tư tư nhân cũng cũng được tham gia vào hoạt động xây dựng các công trình công cộng của nhà nước. Từ đó có thể để mở rộng quy mô đầu tư, cũng như thu được những lợi nhuận thông qua hoạt động đầu tư.

Quy định về đầu tư theo hình thức hợp đồng PPP

Luật đầu tư năm 2020 có quy định cụ thể đối với việc đầu tư theo hình thức hợp đồng PPP. Theo đó, khi lựa chọn nhà đầu tư thì các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải tuân theo những quy định của pháp luật. Đặc biệt các nhà đầu tư nếu tham gia hợp đồng đầu tư đối tác công tư PPP thì sẽ được hưởng những ưu đãi trong quá trình đầu tư cũng như đấu thầu khi có báo cáo nghiên cứu khả thi được các bộ, ngành hay Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.

Pháp luật có những quy định cụ thể về trình tự thành lập doanh nghiệp dự án được thực hiện sau khi đã có quyết định phê duyệt kết quả của việc lựa chọn nhà đầu tư, trừ một số trường hợp theo quy định của pháp luật. Việc tổ chức, quản lý hoạt động cũng như quản lý việc giải thể doanh nghiệp dự án sẽ được thực hiện theo các quy định của pháp luật về doanh nghiệp, pháp luật đầu tư và pháp luật đối với các hợp đồng dự án.

Trong quá trình thực hiện dự án, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư sẽ được góp theo tiến độ thỏa thuận tại hợp đồng của dự án. Đồng thời, tại thời điểm đăng ký thành lập doanh nghiệp dự án, các nhà đầu tư sẽ xác định tỷ lệ vốn của chủ sở hữu góp vào vốn điều lệ của doanh nghiệp dự án phù hợp với các quy định của pháp luật.

Hợp đồng đầu tư theo đối tác công tư PPP là một trong những loại hợp đồng đầu tư vô cùng quan trọng và có vai trò vô cùng đặc biệt trong quá trình phát triển cũng như xây dựng kinh tế – xã hội. Hợp đồng đầu tư PPP mang ý nghĩa rất lớn không chỉ cho nhà nước mà còn đối với các nhà đầu tư. Hợp đồng này không chỉ giảm bớt gánh nặng về ngân sách nhà nước, giúp cho các công trình dự án công cộng có thể tiếp cận với các công nghệ chất lượng cao hơn. Mà còn giúp cho các nhà đầu tư tư nhân có cơ hội tiếp cận và những dự án quy mô và tầm cỡ. Hi vọng thông qua bài viết này các bạn đã hiểu rõ hơn về hợp đồng đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP cũng như các quy định có liên quan đến hợp đồng đầu tư này.